2024-25 സാമ്പത്തിക വർഷത്തെ കേന്ദ്ര ബഡ്ജറ്റ് ജൂലൈ 23-ന് കേന്ദ്ര ധനമന്ത്രി നിർമ്മല സീതാരാമൻ ലോക്സഭയിൽ അവതരിപ്പിക്കും. ലോക്‌സഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പിന് ശേഷമുള്ള ആദ്യ ബജറ്റാണിത്. രാവിലെ 11 മണിക്ക് ധനമന്ത്രി നിർമ്മല സീതാരാമൻ ബജറ്റ് പ്രസംഗം ആരംഭിക്കും. സീതാരാമൻ്റെ തുടർച്ചയായ ഏഴാമത്തെ ബജറ്റ് പ്രസംഗമാണിത്. അങ്ങനെ ചെയ്യുന്ന ഇന്ത്യയിലെ രണ്ടാമത്തെ ധനമന്ത്രിയാണ് നിർമ്മല സീതാരാമൻ. ബജറ്റ് പ്രസംഗത്തിൻ്റെ ദൈർഘ്യം ബജറ്റിൻ്റെ ദൈർഘ്യത്തെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. സീതാരാമൻ്റെ ഇതുവരെയുള്ള ആറ് ബജറ്റ് പ്രസംഗങ്ങളിൽ, 2 മണിക്കൂറും 40 മിനിറ്റും വരെ നീണ്ടുനിന്നിട്ടുണ്ട്. ഏറ്റവും ദൈർഘ്യമേറിയ ബജറ്റ് പ്രസംഗം 2020 ലേത് ആയിരുന്നു. ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും ദൈർഘ്യമേറിയ ബജറ്റ് പ്രസംഗം കൂടിയായിരുന്നു ഇത്. അവരുടെ ഏറ്റവും ചെറിയ ബജറ്റ് പ്രസംഗം 2024 ലെ ഇടക്കാല ബജറ്റിലായിരുന്നു, 56 മിനിറ്റ്. 1977-78 ലെ 800 വാക്കുകളുള്ള ഇടക്കാല ബജറ്റ് അവതരിപ്പിച്ച ഹിരുഭായ് എം പട്ടേലാണ് ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും ചെറിയ ബജറ്റ് പ്രസംഗം നടത്തിയത്.
ഇന്ത്യയുടെ ആദ്യ ബജറ്റ് അവതരിപ്പിച്ചത് എപ്പോൾ?
ആദായനികുതി അവതരിപ്പിച്ച ജെയിംസ് വിൽസൺ, 1860 ഏപ്രിൽ 7-ന് ഇന്ത്യയുടെ ആദ്യത്തെ കേന്ദ്ര ബജറ്റ് അവതരിപ്പിച്ചു. സ്വതന്ത്ര ഇന്ത്യയിൽ, ആദ്യത്തെ കേന്ദ്ര ബജറ്റ് 1947 നവംബർ 26-ന് ആദ്യ ധനമന്ത്രി ആർ കെ ഷൺമുഖം ചെട്ടി അവതരിപ്പിച്ചു.
ഏറ്റവും കൂടുതൽ ബജറ്റുകൾ അവതരിപ്പിച്ചത് ആരാണ്?
1950 നും 1956 നും ഇടയിൽ ഇന്ത്യയുടെ ധനമന്ത്രിയായിരുന്ന സി ഡി ദേശ്മുഖാണ് ഇതുവരെ ഏറ്റവും കൂടുതൽ കേന്ദ്ര ബജറ്റ് അവതരിപ്പിച്ചത്. 1952ലെ ഇടക്കാല ബജറ്റ് ഉൾപ്പെടെ ഏഴ് ബജറ്റുകൾ അദ്ദേഹം അവതരിപ്പിച്ചു. ഈ നേട്ടം കൈവരിക്കുന്ന രണ്ടാമത്തെ ധനമന്ത്രിയാകും നിർമല സീതാരാമൻ. ഇന്ത്യയിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ കാലം ഭരിച്ച ധനമന്ത്രിമാരിൽ ഒരാൾ കൂടിയാണ് നിർമ്മല സീതാരാമൻ.
2024-25 ലെ ബജറ്റിൽ നിന്ന് ആദായനികുതി ഇളവ് മുതൽ വളർച്ചയെ ഉത്തേജിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള നടപടികൾ വരെ സമൂഹത്തിലെ വിവിധ വിഭാഗങ്ങൾക്ക് വളരെയധികം പ്രതീക്ഷകളുണ്ട്.
